Ulegamy modzie na NIE PALENIE PAPIEROSÓW!

 

Moda na palenie i jej powszechność, które rozpoczęły się w latach powojennych, doprowadziły do gwałtownego zwiększenia liczby zachorowań na nowotwory złośliwe, przede wszystkim raka płuc, co pociągnęło za sobą narastanie przedwczesnej umieralności.    Badania dowodzą, że „palenie jest głównym czynnikiem ryzyka przedwczesnych zgonów w Polsce”. Nałóg ten powoduje ponad 40% przedwczesnych zgonów wśród mężczyzn w średnim wieku, czyli w przedziale 35 – 64 lata i zabija rocznie ponad 600 tysięcy Europejczyków.       

 

Ta groźna tendencja w ostatnich latach zaczyna się zmieniać, przede wszystkim za sprawą szeroko zakrojonych akcji antynikotynowych, prowadzonych nie tylko w mass mediach, ale także w szkołach i przedszkolach.   Badania epidemiologiczne pokazują, że zaprzestanie palenia istotnie poprawia stan zdrowia i zmniejsza ryzyko zachorowań na choroby „odtytoniowe”, w tym raka płuc.  

 

Dlaczego zachęcamy do mody na NIE PALENIE:

 

Dym tytoniowy zawiera ponad 4000 szkodliwych związków chemicznych, z czego ponad 400 ma udowodnione działanie rakotwórcze. Wszystkie te substancje chemiczne podczas zaciągania się dymem są wprowadzane nie tylko do płuc palacza, ale również do jego krwi, a z nią docierają do wszystkich tkanek i narządów, w tym również przez łożysko palącej matki do organizmu rozwijającego się dziecka. Toksyczne składniki dymu dostają się również do ciała osób, które znajdują się bezpośrednio przy palaczu, szkodząc im równie mocno. Wiadomo, że palenie jest przyczyną ponad 25 różnych grup chorobowych.

 

Skutki palenia czynnego, czyli zaciągania się dymem tytoniowym, mogą być wczesne – szybsza akcja serca, astma, spłycenie oddechu, niedotlenienie tkanek i odległe: zawały serca, udary mózgu, nowotwory złośliwe (rak płuc, krtani, pęcherza moczowego), rozedma płuc.  Palenie

papierosów ogranicza zdolności rozrodcze człowieka. Czynne palenie u kobiet – zaburza miesiączkowanie i powoduje niepłodność. A czynne i bierne palenie przez kobietę w ciąży powoduje upośledzenie rozwoju płodu, czego jednym ze skutków jest mała waga urodzeniowa dziecka. Wiąże się to z tym, że w wieku późniejszym mogą u niego wystąpić choroby układu krążenia i układu oddechowego, a także alergii i cukrzycy. Palenie jest też jedną z przyczyn samoistnych poronień i odklejania się łożyska.

Dla dzieci w wieku przedszkolnym, bierne palenie oznacza między innymi:    

-zwiększoną częstość występowania przewlekłego zapalenia ucha środkowego,                             -zwiększoną konieczność interwencji chirurgicznej w przebiegu zapalenia ucha środkowego,                                                                                                                                  

- choroby układu oddechowego,                                                                                                             -alergie u niemowląt i małych dzieci,                                                                                              -zaburzenia rozwoju psychoruchowego,                                                                                 

- zaburzenia zachowania dziecka.

 

A u dorosłych rak płuc i choroby serca.                                                                                           

Nie jest prawdą, że bierne palenie mniej szkodzi – tzw. strumień boczny wydychanego dymu, zawiera najwięcej substancji toksycznych – więcej nikotyny, ciał smolistych i tlenku węgla niż wdychany przez palacza dym.        

 

Obliczono, że człowiek niepalący, przebywając przez godzinę w zadymionym pomieszczeniu, przyswaja taką ilość nitrozamin, jaka znajduje się w głównym strumieniu dymu z 35 papierosów z filtrem. Ilość tlenku węgla (czadu) wydzielanego podczas palenia papierosa również jest większa w dymie bocznym (50 mg) w porównaniu ze strumieniem głównym (2mg). Dym boczny wydostaje się w ciągu całego czasu palenia papierosa i nie jest filtrowany przez filtr papierosowy, natomiast  dym główny jest wdychany tylko 20-30 sekund. Bierne palenie to problem tak poważny, że doczekał się angielskiego terminu naukowego „second hand smoker”, czyli „palacz z drugiej ręki”.                     Dym tytoniowy uzależnia, za sprawą nikotyny, która jest silnym narkotykiem uzależniającym nie tylko fizjologicznie, ale także psychicznie. Nikotynizm prowadzi też do innych uzależnień. 

 

Niestety po papierosy sięgają też nastolatki a nawet kilkuletnie dzieci (zabawa w „palenie” z prawdziwym papierosem). Nie uświadamiają sobie uzależniającego działania nikotyny, ani zgubnego oddziaływania toksycznych składników dymu tytoniowego. W tej grupie spotyka się wszystkie rodzaje zachowań związanych z paleniem tytoniu: eksperymentowanie, regularne palenie oraz palenie nałogowe.  Po rozwinięciu się uzależnienia zerwanie z nałogiem, podobnie jak u osoby dorosłej, jest bardzo trudne, ponieważ wiąże się z pokonaniem uzależnienia biologicznego (przyzwyczajenia organizmu do obecności nikotyny) i zmianą zachowań zbliżonych do pewnego rytuału – zapalenie, zaciąganie się, sposób trzymania papierosa itp.

 

Rzucenie palenia a zdrowie

 

Wczesne rzucenie palenia jest podstawowym warunkiem przywrócenia dobrego stanu zdrowia. Jeśli nie rozwinęły się jeszcze poważne choroby, to już po 2-3 tygodniach czynność płuc poprawia się o 30%, zwiększa się wydolność fizyczna i poprawia stan układu krążenia. Po roku niepalenia o 50% zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca, a po 5 latach – o 50% ryzyko zachorowania na raka płuc. Po 15 latach od rzucenia palenia ryzyko zachorowania na choroby „potytoniowe” jest takie samo, jak u osoby nigdy niepalącej. 

 

Leczenie przewlekłego nikotynizmu wymaga przede wszystkim determinacji palacza do zerwania z nałogiem. Palenie należy przerwać od razu, a nie etapami. A tutaj wiemy, że nie jest lekko.                                                                                                                           

Najskuteczniejszym działaniem w dziedzinie profilaktyki chorób „odtytoniowych” jest zapobieganie paleniu tytoniu.   

 

Badania psychospołecznych uwarunkowań palenia tytoniu duże znaczenie przypisuje środowisku, w jakim wzrastają dzieci. Nie ulega wątpliwości, że pierwszym środowiskiem rozwojowym i wychowawczym dziecka jest rodzina, potem przedszkole, szkoła oraz grupa rówieśnicza. Wzory zachowań, takie w odniesieniu do nałogu palenia, kształtuje środowisko rodzinne, a poprzez „formowanie norm i wartości” może kreować postawy i zachowania z tym związane. Z badań wynika, że prawdopodobieństwo palenia przez dzieci wzrasta, gdy palą rodzice, starsze rodzeństwo, i wtedy, kiedy rodzice tolerują palenie u innych i swoich dzieci.  Naukowo stwierdzono też, że na palenie tytoniu przez dzieci znaczny wpływ wywiera palenie tytoniu przez ich matki. Jeżeli matka, w okresie wczesnego dzieciństwa dziecka pali, przyswaja ono sobie jej zachowania jako nieodłączny czynnik swego późniejszego życia.

 

Z rozwoju psychomotorycznego dziecka wynika, że rola nauczyciela i rodzica w pierwszych latach życia dziecka jest najważniejsza. Dopiero w okresie dorastania pojawia się grupa rówieśnicza i koledzy, stąd nauczyciel, który chce być wzorem i autorytetem dla ucznia powinien być świadomy roli wiarygodnego i kompetentnego źródła informacji w kształtowaniu postaw prozdrowotnych dzieci i młodzieży, w tym propagowaniu niepalenia. Tak więc, skuteczne oddziaływanie antytytoniowe może prowadzić tylko nauczyciel niepalący. Te dwa autorytety, rodzina oraz nauczyciele, maleją wraz z wiekiem dziecka i rozszerzaniem się kontaktów ze środowiskiem rówieśniczym. Dlatego, aby zapobiec wejścia w nałóg palenia papierosów naszych wychowanków, nasza placówka od kilku lat uczestniczy w programie przedszkolnej edukacji antynikotynowej CZYSTE POWIETRZE WOKÓŁ NAS prowadzonej przez Sanepid.

 

Zapraszamy do włączenia się do tej prozdrowotnej akcji.

Naszą propozycją jest również udział w konkursie plastycznym (dziecko – rodzic) na  plakat  antynikotynowy pod hasłem „Nie pal! Chcę oddychać czystym powietrzem”.

                                                                                      

 

 

opr. Małgorzata Jagiełło

 

Źródło:

- www.medicover.pl                                                                                                                          -własne materiały                                                                                                                              -„Czyste powietrze wokół nas. Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej” red. W-wa 2008